4 may 2023
2023-jıl 4-may kúni Qaraqalpaqstan Respublikası I.V.Savickiy atındaǵı mámleketlik kórkem óner muzeyinde Qaraqalpaqstan xalıq xudojnigi Ózbekstan kórkem óner Akademiyasınıń “Altın medalı” iyesi hám “Jıldıń eń jaqsı ustazı” nominaciyası jeńimpazı Jeńis Lepesovtıń “Jeńis” atlı kórgizbesiniń ashılıw máresimi bolıp ótti. Kórgizbeni muzey direktorı T.K.Mkrtıchev ashıp berdi. Sonıń menen birge muzey xızmetkeri A.Pirnazarova hám kórgizbege kelgen bir qatar xudojnikler Jeńis Lepesov hám onıń dóretiwshiligi haqqında aytıp ótti.
Kórgizbede kórkem ónerge qızıǵıwshı jaslar miymanda boldı.
JEŃIS LEPESOVTÍŃ ÓMIRI HÁM DÓRETIWSHILIGI HAQQÍNDA.
Jeńis Lepesov Qaraqalpaqstanda súwretlew kórkem óneri mektebiniń qáliplesiwinde belsendilik etken kekse áwlad xudojnikleriniń biri bolıp tabıladı. Ol 1945-jıl 9 -may kúni, pútkil mámleket Ullı watandarlıq urıs jeńisin bayramlap atırǵan waqıtta Shımbay rayonında tuwılǵan. Sol sebepli bolajaq súwretshige bul áhmiyetli waqıya húrmetine - Jeńis atı qoyıldı.
Waqıttıń ótiwi menen shańaraq aǵzaları Xojelige kóship ótedi. Balalıǵınan Jeńis súwretlew kórkem ónerine qızıǵadı. Mektepti pitkergennen soń, jas xudojnik Nókis kinoteatrına afishalar sızıwshı xudojnik bolıp jumısqa kirdi. Shańaraǵı oǵan járdem bere almaǵanlıǵı sebepli, ózi azǵana qarjı toplap, 1966 jılda bilimin asırıw ushın Almatı qalasına ketti. Imtixanlar waqtında hám studentlik jıllarında dus kelgen barlıq qıyınshılıqlar, jaqsı insanlardıń oǵan etken ǵamxorlıǵı sebepli Lepesovtıń súwretshi bolıw qálewin sóndirmedi. Ol búgingi kúndegi jetiskenlikleri ushın Toqbolat Tog'ızbaev, Muxtar Ismoilov, Viktor Krushin, Boris Pak, Baxtiyar Tabiev, Salahiddin Aytbaev hám basqa kóplegen ustazların eslep, olarǵa minnetdarshılıq bildiredi.
1970 jıl gúzde Lepesov Nókiske qaytıp keldi. Doslarınan biri onı sol jıllarda K. S. Stanislavskiy (Berdaq) atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik muzıkalı drama hám komediya teatrı xudojnigi, Nókis dóretiwshilik ortalıǵınıń jetekshilerinen biri Qıdırbay Saipov penen tanıstırdı. Soipov Lepesovke Nókistegi kórkem óner islep shıǵarıw ustaxanasına grafik dizayner bolıp jumısqa kiriwine járdem berdi. Nókis xudojnikleri arasında bolǵan Lepesov I. V. Savickiy menen tanısadı. Tek ǵana kollekcionerlik emes bálki oqıtıwshılıq uqıbı da bolǵan Igor Vitalievich sıyaqlı insanlar menen qatnası , XX ásirdiń kórkem óner ustaları dóretpeleri menen bir qatarda, Lepesov iskerligine de tásir etpey qalmadı.
Xudojnik dóretpelerin talqılar eter ekenbiz, usıllar tańlawı modernistik ekspressionizmnen lirik impressionizmge shekem hár túrli ekenligin kóremiz. Óz jumıslarında Lepesov túrli janrlarǵa - portretlerden tartıp syujetli kompoziciyalarǵa da názer awdarǵan. Portretlar dúrkimindegi túrli jıllardaǵı avtoportretlar óz aldına orın iyeleydi. Olarda xudojnik óziniń waqıt hám turmıs burılıslarındaǵı aynadaǵı sáwlesin kóredi. Sonı da aytıw kerek, Lepesov syujet kompoziciyaların biraz ulıwmalastırılǵan tárzde jaratadı, bul onıń dóretpelerine epik sesler úylesimliligin beredi. Máselen: qolında nárestesi bolǵan hayal ónimdarlıq hayal qudayına, qosıq aytıp atırǵan balalar, pútkil dúnya qosıq aytıp atırǵan xalıq qosıǵına aylanadı, al nan pisirip atırǵan hayal oshaq saqlawshısına uqsaydı. Kóp jıllar dawamında Lepesov Kospolatov atındaǵı (1977 jıldan 2010 jılǵa shekem) balalar kórkem óner mektebinde sabaq bergen. Isenim menen aytıwımız múmkin, Qaraqalpaqstannıń házirgi zaman xudojnikleriniń kópshiligi onıń shákirtleri bolǵan. Olar arasında ayrımları professional dárejedegi xudojnik bolmasa da, Lepesov sebepli olar súwretlew kórkem ónerine hám ol arqalı óz ana watanına bolǵan muhabbatların máńgi saqlap qaldı.
Jeńis Lepesovtıń kartinaları tek ǵana I. V. Savickiy atındaǵı Qaraqalpaqstan Respublikası Mámleketlik kórkem óner muzeyinde emes, yaǵnıy, Tashkent, Qazan, Ufa muzeylerinde hám AQShtan tartıp Koreyaǵa shekemgi dúnyadaǵı barlıq jeke kollekciyalarda da saqlanıp atır.
Búgingi kúnde xudojnik óz jumıslarında, keshegi hám búgingi kún adamları talap etken uyqaslıqtı jaratıwdı dawam etpekte. Álbette bunıń bári keleshekte de dawam etiwine isenemiz.
© 2014. All copyrights reserved. Copying website content allowed only on permission of the Museum's Administration. Contact details.