Самым красивым и изящным мужским изделием каракалпакской вышивки считается «шай калта».

9 августа 2022 года

 

 

 

                    

Shay_qalta 
Shay qalta qaraqalpaq kesteshilik óneriniń eń sulıw hám kórkem túrde toqılǵan er adamlar buyımı bolıp tabıladı.  Shay qaltalar kóbinese qızıl hám qara ushıǵadan kishkene qalatasha kórinisinde  bolıp naǵısları “teris qayıw” usılı menen tigilgen. Bul usıl qaraqalpaq kesteshiliginde eń quramalı usıl bolıp júdá tıǵız etip kóbinese toyǵın qızıl reńli sabaqlar menen tikken. Ortadaǵı naǵıslardıń átrapına aylandırıp hár túrli mayda naǵıslar qızlar tárepinen toqılıp tiykarınan ómirlik joldasına arnap toqıǵan.  Názik tábiyatlı qızdıń jigitke degen pák sezimi shay qaltalarda toqılǵan naǵıslarda kóringen. Neshe túrli naǵıslar menen kestelengen shay qaltalar  ásirese jaslar turmısında úlken áhmiyetke iye bolıp, kishkene waqtınan atastırılǵan qızlar jigitlerge sawǵa retinde bergen. Qızdan sawǵaǵa shay qalta alǵan jigit geshtek shólkemlestirip otırıspada bir kese shay ústinde bir-biri menen jaqınnan tanısqan. Sonday-aq shay qalta xalıqtıń kúndelikli turmısında keń tarqalǵan bolıp oǵan qurǵaq shay hám qant salıp qoyǵan. Muzeyde saqlanıp atırǵan shay qaltalar buyım sıpatında ǵana emes al xalqımızdıń biybaha dúrdanası sıpatında tamashagóylerde qızıǵıwshılıq oyatadı. 

                                


Choy_xalta
Choy xalta qoraqalpoq kashtachiligidagi eng chiroyli va ko'rkam ko’rinishda to'qilgan erkaklar buyumi bo’lib hisoblanadi. Choy xaltalar ko'pincha qizil va qora ushig’adan to’qilgan kichkina xaltacha ko'rinishida bo'lib, naqshlari qayirib tikish usuli bilan kashtalangan. Bu usul qoraqalpoq kashtachiligida eng murakkab usul bo'lib, juda zich etib ko'pincha to'yg’in qizil rangli iplar bilan tikilgan. O'rtadagi naqshlarning atrofiga aylantirib har xil mayda naqshlar qizlar tomonidan kashtalanib, asosan umr yo’ldoshiga atab to'qilgan. Nozik tabiatli qizning yigitga bo’lgan pok hislari choy xaltalarda kashtalangan naqshlarda namoyon bo’ladi. Xilma-xil naqshlar bilan kashtalangan choy xaltalar ayniqsa yoshlar hayotida katta ahamiyatga ega bo'lib, qizlar kichkina paytida unashtirilgan yigitlariga sovg’a sifatida in’om qilgan. Qizdan choy xalta olgan yigit gashtak tashkillashtirib, o'tirishda bir piyola choy ustida bir-biri bilan yaqindan tanishgan. Shu jumladan, choy xalta xalqning kundalik hayotida ham keng tarqalgan bo'lib, unga quruq choy va qand solib qo'yilgan. Muzeyda saqlanayotgan choy xaltalar oddiy buyum sifatida emas xalqimizning bebaho durdonasi sifatida tomoshabinlarda katta qiziqish uyg'otadi.

                      

Шай_калта
Самым красивым и изящным мужским изделием каракалпакской вышивки считается «шай калта». «Шай калта» - чайный мешок, который имеет форму мешочка, сотканного из красной и черной шерсти, а узор вышит методом «обратного...», (обратного шва). Этот метод является самым сложным в вышивке, плотно вышитый ярко красными узорами. Всевозможные мелкие узоры вышивают вокруг узоров посередине, и плетут их в основном для супруга. Чистые чувства девушки с тонкой натурой к парню отражаются в узорах, вышитых на чайных мешочках. «Шай калта», расшитые разнообразными узорами, имеют особое значение в жизни молодежи, и девушки дарят их своим суженым, когда те еще в юном возрасте. Молодой человек, взявший у девушки «шай калта», приглашает ее на чашку чая, в процессе беседы, молодые люди узнают больше друг о друге. В повседневной жизни, народ широко использовали чайные мешки для хранения сухих продуктов, в особенности для сахара и чая. «Шай калта», хранящиеся в музее, вызывают большой интерес у зрителей не как обычные предметы, а как бесценные драгоценности нашего народа. 

             

Shay_kalta
The most beautiful and elegant male product of Karakalpak embroidery is considered to be “shay kalta”. "Shay kalta" - a tea bag, which has the shape of a bag woven from red and black wool, and the pattern is embroidered using the "reverse..." method (reverse seam). This method is the most difficult to embroider, tightly embroidered with bright red patterns. All kinds of small patterns are embroidered around the patterns in the middle, and weave them mainly for the spouse. The pure feelings of a girl with a subtle nature for a guy are reflected in the patterns embroidered on tea bag. “Shay kalta”, embroidered with various patterns, have a special meaning in the life of young people, and girls give them to their future groom when those are still at a young age. A young man who takes a “shay kalta” from a girl invites her for a cup of tea, in the process of conversation, young people learn more about each other. In daily life, people widely used tea bags to store dry foods, especially for sugar and tea. "Shay kalta" stored in the museum arouse great interest among the audience not as ordinary items, but as priceless treasures of our people.

    

                

 


<< Ushrasıw   В этот день родился Заслуженный художник Каракалпакстана Сарсенбай Байбосинов >>